Okul Zamanı

Yeni başlayan öğrenciler için dış dünya büyük ve belirsizliklerle dolu görünebilir. Bu durum bir nevi okula yeni başlayan öğrenciler için aileden bir ayrılık anlamına gelebilir. Bu düşünce kaygıyı da beraberinde getirir. Çocuğun bu dönemi sarsıntısız, iz bırakmadan ve kolay atlatabilmesi, okul ortamı ve öğretmen desteği kadar ailenin de desteğini ve tutarlılığını gerektirir. Anne ve babalar, çocuklarının okula uyum sağlamada zorluk çektiğini fark ettikleri durumlarda sınıf öğretmenleri ile işbirliği yaparak, bu durumun gerçek nedenini bulma yoluna gitmelidirler. Böyle bir yaklaşımla çocuğun okula uyumu daha kolay olacaktır.

 

Anaokuluna başlayan öğrenciler ilk kez evden ayrıldıkları ve yeni bir ortama girdikleri için heyecanın beraberinde kaygıyı da yaşarlar. Yaşadıkları en önemli kaygı sürekli okulda kalarak eve bir daha dönmeme düşüncesidir.

1) Çocuğun Doğuştan Getirdiği Kişilik Özellikleri ve Yatkınlıkları: 

Sessiz ve sakin çocuklar ile duygulu, hassas ve kırılgan çocuklar, genelde ilk günler uyum sağlamış görünüp, sonradan tepki verebilir. Bazıları da uzun süre uyum göstermekte güçlük çekebilir. Hareketli çocuklar, genelde ilk günlerde tepki verip bir süre sonra uyum gösterirler.  Sosyal ve kendini ifade edebilen çocuklar ise genelde kısa sürede uyum sağlarlar.

 

2) Çocuğun Daha Önce Geçirdiği Yaşantılar:

Daha önce okul deneyimi olan çocuklarda deneyim olumlu ise uyumu kolay olur. Yaşadığı deneyimde çeşitli olumsuzluklar yaşamışsa uyumu daha zor olabilir.

 

3) Okulun Altyapısı ve Öğretmenlerin Niteliği:

Çocuğun okula uyumunu etkileyen önemli etkenlerden biri de okulun üzerine düşen görevleri hangi bakış açısı, prensipler ve sistem çerçevesinde ele aldığıdır.Okula yeni başlayan çocuğa öncelikle sevgi ve koşulsuz kabul gördüğünü hissettirmek önemlidir. Çocuğun bu dönemde endişeli olduğu bilindiğinden, tam bir güven geliştirmesi için zamana ihtiyaç duyduğu ve çevreyi algılama süreci içinde olduğu düşünülerek zorlamadan, gözleyerek izlemesi, yavaş yavaş benimsemesi ve özümlemesi sağlanır.

 

4) Ebeveyn Tutumları:

Anne babanın tutarsız davranışları (evde farklı, dışarıda farklı tutum takınma), aile bireyleri arasındaki farklı görüşler, birinin “evet” dediğinde diğerinin “hayır” demesi, çocuğun yanında çocuğa uygulanan eğitimin tartışılması, ailedeki çocuklara karşı farklı tutumlar geliştirilmesi ve aile içinde gruplaşmaların olması da çocuğu her bakımdan olumsuz etkileyen davranışlardır.

 

Çocukların okula uyumunu kolaylaştırmak için;

A) Oryantasyon programının ilk gününde çocuğunuza okula geliş-gidiş saatleri hakkında ilgi vermeniz onu rahatlatacaktır. Bilgilendirme yapılması ve okul ile işbirliği kurarak, çocuğa paralel yaklaşımlar sergilenmesi, çocuğun farklı kanallardan aynı mesajları alarak kendini güvende hissetmesini sağlayacaktır.

B) Okula gitmekte kaygı duyduğu konularda sebeplerini dinlemek ve anlamak gerekir. Siz sakinliğinizi koruyarak çocuğunuza güven veriniz. Kaygı, özellikle ebeveynle çocuk arasında bulaşıcıdır. Çocuk, kaygı duyduğu, canı sıkıldığı her durumda ne kadar endişelendiğinizi anlamak için size bakacak ve endişeli olduğunuzu gördüğünde korkmakta haklı olduğunu düşünecektir. Bu nedenle ne kadar tedirgin ve gergin olursanız olun, sakin ve rahat görünmeye çalışınız.

 

C) Süreç içinde çocuğunuz sabah okula gelmeniz konusunda ısrar ediyorsa ona herkesin sorumlulukları olduğunu hatırlatarak kendi sorumluluklarınızdan bahsedebilir, onunkinin ise okula gitmek olduğunu belirtebilirsiniz. Kullanacağınız ifadelerin kısa ve net olması, ayrıca söz ve davranışlarınızın tutarlı olması çok önemlidir.

 

D) Çocuğunuz herhangi bir sağlık şikâyeti ile okula gitmek istemiyorsa öncelikle onu yargılamadan dinlemelisiniz. Eğer rahatsız olmadığından eminseniz ona okulda öğretmenlerinin olduğunu ve hastalık durumunda kendisi ile öğretmeninin ilgileneceğini belirtmelisiniz.

E) Okula vardığınızda çocuğunuzla vedalaşmayı uzun sürdürmeyiniz. Sınıf önünde beklemeniz çocuğunuzu daha fazla kaygılandırıp uyum süresini uzatacaktır.

F) Çocuğunuz ağladığında, bu davranışının bir şeyi değiştirmeyeceğini ona kesin bir dille anlatmaya çalışınız. Çocuğunuz sizin bu tutarlı davranışınızı gördüğünde ayrılma stresi ile başa çıkmaya yönelecektir.

G) Çocuğunuza, onu okul çıkışı zamanında alacağınızı ya da eve servisle döneceğini, ayrıca onu evde mutlaka karşılayacak bir kişinin olacağını açıklayınız. Özellikle kaygılı çocuk, bir daha eve dönmeyeceği düşüncesiyle okula gitmek istemeyebilir.

H) Okulda yaşadıklarıyla ilgili onunla konuşunuz. Ancak okul çıkışı fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak yorgun olabileceğini ve her şeyi anlatmak istemeyeceğini aklınızdan çıkarmayınız. Sabırlı olup dinlenmesine izin verininiz.

I) Öğretmenlere bakış̧ açısı çocuğunuzun uzun yıllarını geçireceği okula bakış açısının temellerini oluşturur. Daha ilk günlerden ‘’Şunu yapmazsan öğretmenine söylerim.’’ gibi ifadeler, öğretmenleri ile kuracağı güven ve sevgi ilişkisini olumsuz yönde etkiler.

İ) Çocuğunuzun okulda olacağı zaman dilimi için onun yanında planlar yapmayınız.

J) Çocuğunuzun bir sonraki gün için giysilerini ve çantasını akşam hazırlaması, ertesi sabahın telaşlı geçmesini önler. Çocuğunuz birkaç hafta içinde bu düzene uyum sağlayacak ve zamanla sabahları okula hazırlanması daha az zaman alacaktır.

K) Yatış ve kalkış̧ saatlerinin düzene oturtulması, okula uyumun yanı sıra çocuğunuzun verimli öğrenmesine de katkı sağlayacaktır.

L) Eğer çocukta daha önce var olmayan sorunlar ortaya çıkarsa (çabuk ağlama, uyku bozuklukları, iştah değişiklikleri, sinirlilik, alt ıslatma, kaygı vb.) bu durumu sınıf öğretmeniniz ile konu hakkında iletişime geçilmesi, durumun kısa sürede tanımlanmasına yol açacak ve çözümü kolaylaştıracaktır.

Unutmayın ki çocuklar, yeni durumlara büyüklerden daha kolay ve rahat uyum sağlar. Çocuğunuzun yaşayabileceği güçlükleri en kısa sürede gidermek adına okul ile yapacağınız işbirliği çok kıymetlidir. Bu süreçte size güvenmesi ve yanında hissetmesi onun en önemli yardımcısı olacaktır.

 

Özel Nişantaşı First Learning School ailesi olarak tüm yıl boyunca öğrencilerimizin akademik, sosyal ve duygusal gelişimlerini takip edecek ve öğrenci ihtiyaçları doğrultusunda destekleyeceğiz. Sağlıklı, mutlu ve başarılı bir yıl diliyoruz.

Okul Çağı Çocuğu, YAVUZER Haluk, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2000.

Çağdaş Okulda Eğitim ve Öğretim, ALICIGÜZEL İzzettin, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 1998.

Eyvah! Çocuğum Okula Başlıyor, ŞENEL Hatice G., Özgür Yayınları,

Eylül, 2007.Çocuklarda Okula Uyum Problemleri ve Çözümleri, ESEN Eylem, Ekim 2015.

Dinç, B. (2010). Okulöncesi Eğitimden İlköğretime Geçiş ve Okul Olgunluğu. İlköğretime Hazırlık ve İlköğretim Programları. Alisinanoğlu, F. (Ed). I. Baskı, İstanbul: Fastbook.

İnal, G. (2010). Okula Başlama ve Uyum Süreci.İlköğretime Hazırlık ve İlköğretim Programları.Alisinanoğlu, F. (Ed). I. Baskı, İstanbul: Fastbook.

Polat, Ö. (2010).İlköğretime Geçişte Okul, Öğretmen ve Anne Babalara Düşen Görevler.

İlköğretime Hazırlık ve İlköğretim Programları . Oktay, A. (Ed). Ankara: Pegem Akademi

 

Nişantaşı First Learning School
Serpil Silahyürekli